Wiosną, wraz z napływem cieplejszych mas powietrza z północnej Afryki nad Europę, prądy powietrza często przenoszą pył znad Sahary. Jego stężenie zazwyczaj nie jest bardzo wysokie, ale zdarzają się sytuacje, w których jest na tyle duże, że zjawisko to widać gołym okiem. Niebo przybiera nieco bardziej mleczną barwę, a przejrzystość jest nieco ograniczona. Niektórzy obawiają się, że taki pył może być szkodliwy, i jest zrzucany z samolotów, ale czy rzeczywiście mają rację?
Pył znad Sahary stanowi niewielkie zagrożenie dla zdrowia. Jego obecność prowadzi do wzrostu stężenia pyłów zawieszonych w powietrzu. W skrajnych przypadkach może to wpływać na zdrowie, zwłaszcza u osób cierpiących na choroby układu oddechowego, jak astma. Aby stanowił realne zagrożenie, stężenie pyłu musiałoby być naprawdę wysokie, a z uwagi na nasze położenie geograficzne jest to mało prawdopodobne.
W krajach położonych bliżej źródła pyłu, takich jak Grecja, koncentracja może być tak duża, że krajobraz przybiera pustynne zabarwienie, a widoczność powietrza staje się znacznie ograniczona. W Polsce pył saharyjski może sporadycznie wpłynąć na przejrzystość nieba, ale na ogół nie osiąga poziomu, który mógłby prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.
Skąd bierze się pył ?
Jak dobrze wiemy Sahara to największa pustynia na ziemi. Ma ona powierzchnię ok. 9 200 000 km². Na tak ogromnym obszarze wiejący wiatr nie napotyka żadnych przeszkód i podczas silnych wiatrów piach z powierzchni ziemi jest unoszony w górę, i porywany do wyższych warstw atmosfery. Następnie tam wraz z prądami powietrza jest transportowany dalej i przemierza on ogromne odległości.
Na powyższym zdjęciu doskonale widać transport pyłu znad pustyni nad Europę. Można zauważyć, że niebo nad obszarem basenu Morza Śródziemnego oraz Włoch jest gęsto pokryte pyłem. Zdjęcie satelitarne pochodzi z 30 marca 2024 roku. Również nad Polską, zwłaszcza w zachodniej i południowej części kraju, można zaobserwować jego początkowy napływ o dużym natężeniu. W okresie świąt wielkanocnych pył pokrył niebo już nad całym krajem.
Podsumowując, pył znad Sahary to naturalne zjawisko, więc nie ma powodu do niepokoju. Pytania mogą się jednak pojawić – skąd biorą się ostrzeżenia o pyle i dlaczego kiedyś o nim nie słyszeliśmy? Powód jest prosty. Dawniej takie informacje nie były tak szeroko dostępne. Obecnie dzięki modelom możliwe jest precyzyjne prognozowanie trasy oraz ilość pyłu. W dodatku temat ten zyskał większą uwagę medialną, przez co coraz częściej pojawia się w mediach.
Fot: Konrad Kiryła
